Historie van de kerk

Geschiedenis

Al van ver is het witbepleisterde zaalkerkje van Niekerk, bovenop de wierde, te zien. De kerk werd opgetrokken in de 13^e eeuw en is drie traveeën lang. De 120cm dikke noord- en oostmuur stammen grotendeels uit de middeleeuwen. In de top van de nu volledig gesloten oostgevel zit een drietal blinde nissen met inspringende rondbogen. Daaronder, verborgen onder de pleisterlaag, bevinden zich nog drie klimmende vensternissen. De kerk is volledig gepleisterd en voorzien van schijnvoegen.

De verbouwing van 1629 heeft haar stempel op de kerk gedrukt. Zo werden de zuid- en westgevel afgebroken, waarna de zuidgevel tot één meter onder de daklijst opnieuw opgemetseld werd met de gesloopte kloostermoppen. Voor de westgevel en de rest van de zuidgevel werden nieuwe, kleinere stenen gebruikt. Beide zijden lange zijden werden verlaagd en vermoedelijk werd het huidige dak aangebracht. Ook de forse houten dakruiter stamt uit deze tijd. Daarnaast werden de stenen gewelven gesloopt en vervangen door een zoldering van bakstenen op eikenhouten moer- en kinderbinten: dit bijzondere vloertype betreft vloeren van bakstenen of plavuizen die rechtstreeks op houten ribben zijn opgelegd. De hart-op-hart maat van die ribben moet dus afgestemd zijn op de maat van de bakstenen. Deze zoldering is later aan het oog onttrokken door het aanbrengen van een houten plafond met geprofileerde lijsten.

De verbouwingswerkzaamheden vonden plaats onder verantwoordelijkheid van Ewert Lewe, collator van de kerk. Een herdenkingssteen boven het portaal vermeldt dit, net als het feit dat Lewe aandeelhouder was in de West-Indische Compagnie en het jaar daarvoor een grote slag had geslagen met het kapen van de Zilvervloot. Op spits staan een windvaan met de leeuw van het geslacht Lewe.

In het interieur zijn de preekstoel, de herenbank van de familie Von Inn- und Kniphausen (17^e eeuws) en een achttal grafzerken in het middenpad en op het koor – de oudste van de ‘eerzame’ in 1564 overleden Hayo Wyrts – de blikvangers. Het huidige orgel is in 1883 gemaakt door Fa. Van Oeckelen en Zonen en sindsdien niet gewijzigd.